Drie vragen aan posterprijswinnaar Wouter Huiting

Op 25 oktober 2019 vond het eerste gezamenlijke symposium van het Dutch Huntington’s Disease Research Network en Huntington Netwerk Nederland plaats. Ook dit jaar werden er prijzen uitgedeeld: de Huntington Stimulation Grant en de prijzen voor de beste poster in de categorieën ‘care’ en ‘cure’. Wouter Huiting nam de prijs voor de beste poster in de categorie ‘cure’ in ontvangst. Hij doet onderzoek naar de invloed van genomische stress op eiwitklontering, op de afdeling Biomedical Sciences of Cells & Systems in het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Waar gaat jouw onderzoek over?

‘Met ons onderzoek richten wij ons niet specifiek op de ziekte van Huntington, maar op neurodegeneratieve aandoeningen in het algemeen. Dat zijn aandoeningen waarbij  zenuwcellen in je lichaam sterk aangetast zijn. Bij dit soort ziektes is er vaak sprake van een ongewenste samenklontering van eiwitten in cellen, maar we begrijpen nog niet volledig hoe dit werkt. Hoe kan het bijvoorbeeld dat twee mensen met dezelfde afwijking in het Huntington-gen soms een heel ander ziekteverloop hebben?

Onder leiding van Steven Bergink onderzoek ik samen met een onderzoeksteam of genomische stress deze eiwitklontering kan beïnvloeden. DNA schade treedt elke dag op, in elke cel,  ook bij gezonde mensen. Die beschadigingen worden over het algemeen volledig gerepareerd, maar soms gaat het toch niet helemaal goed. Over een langere tijd leidt dit ertoe dat je DNA steeds meer beschadigingen en fouten bevat. Wij hebben ontdekt dat eiwitklontering eerder en sneller gebeurt in cellen met veel DNA-beschadigingen.

Dit jaar mocht je de posterprijs ‘cure’ in ontvangst nemen. Wat liet jouw poster zien?

‘Mijn poster lichtte een onderdeel uit van het onderzoek. Ten eerste dat dit proces ook plaatsvindt in kleine wormen, een modelsysteem dat we gebruiken om mensen na te bootsen. Daarnaast dat dit proces ook omgedraaid kan worden: versnelde eiwitklontering kan je tegengaan door het eiwitcontrolesysteem krachtiger te maken. Dit systeem controleert of eiwitten goed werken, en of ze eventueel gerepareerd of afgebroken moeten worden. Wij hebben ontdekt dat je specifieke chaperonnes, begeleiders van gezonde eiwitten, kunt inzetten om de eiwitklontering na genomische stress te voorkomen. Sterker nog, als wij deze eiwitklontering voorkomen, dan hebben wormen ineens veel minder last van  de gevolgen van genomische stress.’

Wat betekent dit onderzoek voor de ziekte van Huntington?

‘Momenteel zijn we in staat om bij wormen die lijden onder genomische stress versnelde eiwitklontering te voorkomen. Dat is een echte doorbraak, omdat we nu weten dat genomische stress een sterk effect heeft op eiwitklontering en hoe we dit kunnen voorkomen. We denken dat dit bij de ziekte van Huntington ook een grote rol speelt. Het zou kunnen verklaren waarom er zoveel variatie in ziekteverloop is bij mensen. De resultaten zijn dus hoopvol, maar er is nog veel meer onderzoek nodig. Met dit onderzoek hebben wij in ieder geval een nieuw veld aangeboord.’